لقمه شبهه ‏ناک‏

استاد جلال ‏الدین همائى ادیب، فیلسوف، فقیه، منجم، مورخ… در زندگى‏نامه خود در مورد آسید محمدباقر درچه‏ اى که مرجع‏ تقلید آن زمان بود می نویسد:

آن بزرگ ‏مرد علم و تقوى آیتى بود عظیم و بحقیقت جانشین پیامبر و معصومین علیهم‏ السلام بود در سادگى و صفاى روح و بى‏اعتنا به امور دنیوى گوئى فرشته‏ اى بود که از عرش به فرش فرود آمده و براى تربیت خلایق با ایشان همنشین شده است.

مکرّر دیدم که سهم امام هاى کلان براى او می آوردند و دینارى نپذیرفت با اینکه می دانستم که بیش از چهار پنج شاهى پول سیاه نداشت، وقتى سبب را میپرسیدم میفرمود من فعلاً بحمدالله مقروض نیستم و خرجى فرداى خود را هم دارم. اگر احیاناً لقمه ‏اى شبهه‏ ناک خورده بود، فوراً انگشت در گلوى می کرد و همه را برمی آورد.

و این حالت را مخصوصاً خود یک‏بار دیدم. ماجرا از این قرار بود که یکى از بازرگانان آن بزرگوار را با چند تن از علما و طلاب دعوت کرده بود. سفره‏اى با غذاهاى متنوع گسترده بود، مرحوم درچه ‏اى به عادت همیشگى مقدار کمی غذا تناول کرد. پس از آنکه دست و دهان‌ها شسته شد. میزبان قباله‏اى را مشتمل بر مسأله‏ اى که به فتواى سید حرام بود براى امضاء حضور آن مرد روحانى آورد. وى دانست که آن میهمانى مقدمه‏اى بوده براى امضاء این سند و شبهه رشوه داشته است. رنگش تغییر کرد و تنش بلرزه افتاده، پس آشفته حال برخاست و دوان دوان به مدرسه آمد و کنار باغچه مدرسه مقابل حجره‏اش نشست و با انگشت به حلق فرو کرده و استفراغ نمود و پس از آن نفس راحتى کشید.