اصفهان شهر اصفهان
مینیاتور، هنر ظریف نقاشی است که به جز ایران مشابه آن را در ژاپن و خاور دور و چین نیز می‌توان مشاهده کرد. در مورد تاریخچه این هنر برخی از پژوهشگران عقیده دارند:
شخصی به نام غیاث الدین هنر مینیاتور را از چین به ایران آورد و مینیاتور چینی در ایران تکامل یافت و با گذراندن مراحل پیشرفت به تدریج از مینیاتور چینی متمایز شد.
از بررسی‌های تاریخی چنین استنباط می‌گردد که هنرمندان مینیاتورساز ایرانی طراحی رنگ آمیزی و مجسمه سازی چینی را با ادراک و ذوق خاص خود تغییر داده و دگرگونی هائی در آن بوجود آورده‌اند. به هرحال، اگر چه واژه مینیاتور در نگاه اول بیگانه می‌نماید اما شک نیست مینیاتور با ابعاد کنونی هنری ایرانی است که مکتب‌های مختلف همانند مکتب عباسی (بغداد) مکتب مغول، مکتب هرات را گذرانده و با ظهور صفویه و انتقال مرکز هنری ایران از هرات به تبریز در شیوه آن نیز تحول بوجود آمده است. با انتخاب اصفهان به پایتختی و حمایت همه جانبه‌ای که از هنرمندان و نقاشان و نگارگران به عمل آمد نقاشان چیره دستی ظهور کردند که شاهکارهای آنان امروز زینت بخش موزه‌های جهان است در این عصر به دلیل گسترش ارتباط ایران با کشورهای اروپائی و آسیائی هنر ایران به کشورهای بیگانه معرفی شد و دوران صفویه آغاز فصل تازه‌ای در تاریخ مینیاتور ایران به حساب آمد در زمان صفویه هنرمندانی همچون رضا عباسی، محمد زمان نگارگر، محمد قاسم مشهور به سراجای نقاش و محمد یوسف مصّور که با خلق آثار بی‌بدیل و منحصر بفرد این هنر را به نهایت اعتلاء رساندند. در دوران معاصر مینیاتور ایرانی جلوه درخشانی داشته و در طی صد صال اخیر آثار ممتازی بوجود آمده که بحث در باره جزئیات آن سخن را به درازا خواهد کشاند.
ساخت و ساز مینیاتور: ابزار و وسائلی که مورد لزوم یک هنرمند مینیاتور ساز است در مقایسه با سایر هنرهای ایرانی مانند خاتم سازی و قلمزنی و منبت کاری و… بسیار محدود است.
ابزار یک مینیاتوریست عبارتند از:
قلم مو: در قدیم هنرمندان برای ساخت قلم مو از دم نرم سنجاب استفاده می‌کردند.
بوم مینیاتور: که عبارت است از تخته، کاغذ، مقوا، فیبر، عاج، استخوان و…
روغن: که برای محافظت اثر از آن استفاده می‌کنند.
رنگ: که بیشتر مینیاتورسازان از رنگهای دست ساز خود استفاده می‌کرده‌اند.
شـیوه هائی که در ساخت مینیاتور وجود دارند عبارتند از: مینیاتور آبرنگ روحی- می‌نیـاتور سیاه قلم رنگی- می‌نیـاتور سفید قلم – می‌نیـاتورهای زیرروغنی. علاوه برآنکه در بنـاهای تاریخی از این هنر استفاده می‌شد و هنرمندان بزرگ عصـر صفـویه کاخ‌های عالی قاپو و چهلستون و هشت بهشت و… را با این هنر تزئین کردند صد‌ها اثر که شامل: جلدهای آلبوم، تصاویر کتاب‌ها، قاب آینه‌ها و امثال آن‌ها می‌باشند در موزه‌های ایران و خارج از کشور در معرض تماشای هنردوستان و علاقمندان می‌باشند.